ΟΜΑΔΑ ΑΜΕΣΗΣ ΕΠΕΜΒΑΣΗΣ

Το 2009 η Καλλιστω δημιούργησε την πρώτη Ομάδα Άμεσης Επέμβασης για την αρκούδα - Bear Emergency Team (ΒΕΤ) στην Ελλάδα, με στόχο την αποτελεσματική διαχείριση καταστάσεων «κρίσης» και τη διατήρηση ενός βιώσιμου πληθυσμού αρκούδας στη χώρα μας, με γνώμονα την εξασφάλιση της ομαλής συνύπαρξης του είδους με τον άνθρωπο. Αντίστοιχες τέτοιες ομάδες λειτουργούν αποτελεσματικά από εξειδικευμένες ομάδες και σε άλλες χώρες της Ευρώπης (Αυστρία, Ιταλία, Κροατία κ.λπ.). Η ΚΑΛΛΙΣΤΩ διαθέτει ήδη το απαιτούμενο επιστημονικό προσωπικό και τη σχετική πολυετή εμπειρία, ενώ στόχος της είναι η λειτουργία της να έχει μακροπρόθεσμο πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα, αφού φροντίζει ώστε η τεχνογνωσία και η εμπειρία των εξειδικευμένων στελεχών της να μεταφέρεται συστηματικά στο τεχνικό προσωπικό των αρμόδιων διαχειριστικών φορέων (Δασαρχεία, Φορείς Διαχείρισης κ.λπ.).

Από το 2019 η λειτουργία της Ομάδας Άμεσης Επέμβασης της Καλλιστώς χρηματοδοτείται με πόρους του Πράσινου Ταμείου, στο πλαίσιο εφαρμογής του Άρθρου 8 της υπ' αριθμ. 104180/433 Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ), που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 272/07-02-2014 «Λήψη μέτρων για τη διαχείριση περιστατικών προσέγγισης – αλληλεπίδρασης αρκούδας σε κατοικημένες περιοχές». Κατά την ΚΥΑ αυτή οι δαπάνες υποστήριξης των προγραμμάτων διαχείρισης περιστατικών προσέγγισης – Αλληλεπίδρασης Αρκούδας− Ανθρώπου καλύπτονται από τον προϋπολογισμό του Πράσινου Ταμείου, μετά από πρόταση της Διεύθυνσης Διαχείρισης Δασών.

Για να μειωθεί το κόστος εφαρμογής της ΚΥΑ από το Πράσινο Ταμείο, που χρηματοδοτείται αποκλειστικά από εθνικούς πόρους, η Καλλιστώ φροντίζει να αξιοποιεί συμπληρωματικά δωρεές υποστηρικτών της Καλλιστώς αλλά και ευρωπαϊκούς πόρους, μέσα από την εφαρμογή έργων LIFE που συγχρηματοδοτούν δαπάνες προσωπικού των Ομάδων Άμεσης Επέμβασης για την αρκούδα, εξοπλισμού, αναλωσίμων, μετακινήσεων, ενημέρωσης των πολιτών, κατάρτισης του προσωπικού των εμπλεκόμενων υπηρεσιών και, γενικά, δαπάνες υποστήριξης των λήψης μέτρων για τη συνύπαρξη της αρκούδας με τον άνθρωπο. Τέτοιες δράσεις έχουν ενταχθεί, για παράδειγμα, στα έργα LIFE AmyBear, LIFE SAFE CROSSING, LIFE Bear-Smart Corridors και LIFE ARCPROM, στις περιοχές εφαρμογής των έργων.

 

Η Ομάδα Άμεσης Επέμβασης για την Αρκούδα (ΒΕΤ) επεμβαίνει σε περιοχές όπου παρατηρούνται προβλήματα συνύπαρξης μεταξύ αρκούδων και ανθρώπων (ζημιές σε καλλιέργειες, μελίσσια, ζώα), σε περιπτώσεις αρκούδων «εθισμένων» σε ανθρωπογενείς τροφικές πηγές και εξοικειωμένων με την ανθρώπινη παρουσία, αλλά και σε περιπτώσεις ατυχημάτων στο οδικό δίκτυο, έχοντας μεγάλη εμβέλεια δράσης (Δυτική Μακεδονία, Ήπειρος και Θεσσαλία).

• Παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες, αλλά και έμπρακτη και επιτόπια βοήθεια σε παραγωγούς για την εφαρμογή και τη διάδοση μέτρων πρόληψης ζημιών στην αγροτική οικονομία (παραγωγή). 

• Εφαρμόζει κατάλληλες διαχειριστικές πρακτικές για την αντιμετώπιση περιπτώσεων εξοικείωσης αρκούδων σε ανθρωπογενείς τροφικές πηγές (αρκούδες που προσεγγίζουν συστηματικά κατοικημένες περιοχές σε ώρες και αποστάσεις που γίνονται αντιληπτές). 

• Εφαρμόζει τεχνικές ραδιοσήμανσης ατόμων του πληθυσμού και παρακολούθησης των μετακινήσεών τους (της χωρικής συμπεριφοράς τους), για την αποτελεσματικότερη διαχείριση των περιστατικών σύγκρουσης με ανθρώπινες δραστηριότητες, όποτε αυτό κρίνεται απαραίτητο.

• Εφαρμόζει τεχνικές απώθησης εξοικειωμένων ζώων και αναστροφής ανεπιθύμητης συμπεριφοράς τους, όπου κρίνεται απαραίτητο. 

• Επεμβαίνει άμεσα για την παροχή πρώτων κτηνιατρικών βοηθειών, σε περιπτώσεις τροχαίων ατυχημάτων, με θύματα αρκούδες ή σε περιπτώσεις λαθροθηρίας (χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων, πυροβόλων όπλων κ.λπ.) 

• Διοργανώνει σεμινάρια κατάρτισης για το προσωπικό φύλαξης Προστατευόμενων Περιοχών, Εθνικών Πάρκων και Δασαρχείων, με σκοπό τη μεταφορά βέλτιστων πρακτικών και της απαραίτητης τεχνογνωσίας, ώστε στο μέλλον να είναι σε θέση αναλάβουν το ρόλο της ομάδας BET. 

• Κατάρτισε ειδικό διαχειριστικό τεχνικό πρωτόκολλο για την δημιουργία και λειτουργία ειδικού μηχανισμού που θα αντιμετωπίζει είτε οριζόντια είτε κατά περίπτωση τα περιστατικά. Το τεχνικό πρωτόκολλο υιοθετήθηκε από την πολιτεία με την υπ' αριθμ. 104180/433 ΚΥΑ «Λήψη μέτρων για τη διαχείριση περιστατικών προσέγγισης – αλληλεπίδρασης αρκούδας σε κατοικημένες περιοχές», που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 272/07-02-2014 και εφαρμόζεται από τη δασική υπηρεσία με την υποστήριξη των εξειδικευμένων Περιβαλλοντικών Οργανώσεων, των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών και άλλων φορέων.